Stop Ecocide NL ziet een toenemende belangstelling van jongeren voor ecocidewetgeving. Daarom werd de Youth Environmental Research and Advocacy Hub (YERA Hub) in 2023 opgericht. Het is een onderzoeksgroep die voortkomt uit Stop Ecocide Nederland. De groep is een Europees collectief van jongeren die EU-wetgeving op het gebied van milieu inzichtelijk maakt voor zowel non-profit organisaties als het grotere publiek, zodat zij een positieve bijdrage kunnen leveren aan de bescherming van mens en milieu door het recht. Via YERA Hub krijgen jongeren de kans om deel te nemen aan het academische debat over milieuwetgeving. Met haar eerste project onderzocht YERA Hub de herziening van de European Crime Directive (ECD), een Europese richtlijn die strafrechtelijke aansprakelijkheid voor klimaatovertredingen introduceert.
Naar aanleiding van het bovengenoemde project organiseerde YERA Hub op 4 maart een interactieve conferentie in de Law Hub van de Universiteit van Amsterdam met als onderwerp de bevindingen uit het onderzoek naar de ECD. Het evenement was onderverdeeld in drie verschillende panels, elk met hun eigen thema. Tijdens het eerste panel werd besproken aan welke voorwaarden een gedraging eigenlijk moet voldoen om volgens de ECD als een milieudelict te worden beschouwd. Verder gaf Roxanne Chaplain, werkzaam als jurist voor MEP Marie Toussaint (Europe Écologie), inkijk in de nieuwe bepalingen in de ECD en welke onderhandelingen hieraan vooraf zijn gegaan. Anna Hatzius Sarramona en Zoe Sundergeld, beide onderzoekers voor YERA Hub, bespraken vervolgens aan welke voorwaarden de gemoedstoestand (ook wel bekend als mens rea) ofwel: de schuldige geest van een overtreder moet voldoen om tot een veroordeling te komen. Door Professor Michael Faure, expert op het gebied van klimaat-overtredingen in Europa, werd afsluitend uiteengezet hoe ook bedrijven die in lijn met vergunningplichten handelen, evenwel (milieu)overtredingen kunnen begaan.
v.l.n.r. Zoe Sundergeld, Anna Hatzius Sarramona, Roxanne Chaplain, Michael Faure
Tijdens het tweede panel werd gesproken over de volgende stappen na het aannemen van de herziene richtlijn, de daadwerkelijke implementatie van de ECD in de afzonderlijke lidstaten van de Europese Unie. Uit een onderzoek naar illegale houtkap in Roemenië van Stanimira Asenova's, werkzaam voor YERA Hub, bleek dat wetten op zichzelf vaak nog geen garantie voor effectieve milieubescherming bieden.
Alberto Nicòtina, Lia Gobiet, Stanimira Asenova’s, Lammert van Raan
Daaropvolgend besprak Lia Gobiet, eveneens werkzaam voor YERA Hub, welke maatregelen burgers kunnen treffen indien nationale overheden de ECD niet correct implementeren. Bovengenoemde YERA-onderzoekers bespraken de bovengenoemde kwesties met Lammert van Raan, oud-Kamerlid van de Partij voor de Dieren, en Alberto Nicòtina, milieujurist en juridisch onderzoeksexpert op het gebied vergelijkend Europees recht.
Gedurende het derde panel werden de effecten van de ECD buiten de Europese Unie besproken. Lotte van Liempd gaf inzicht in de Chileense ecocide wetgeving met Fernanda Poblete, leider van Chile Sin Ecocidio, en Marco Yáñez Marín. Zij benadrukten dat de Chileense wetgeving al vergevorderd is, maar in het licht van bepalingen uit de de herziene ECD, nog ambitieuzer gewijzigd zou kunnen worden. Het panel sprak verder de hoop uit dat de ECD het mogelijk maakt om Europese bedrijven te vervolgen voor schade in het buitenland. Of dit ook daadwerkelijk het geval zal zijn, valt nog te bezien. Het event kun je hier bekijken.
——————
In een volgend project zullen de onderzoekers van YERA Hub zich richten op Rechten van de Natuur in een Europese context. De groep is geïnteresseerd in de mogelijkheden om van natuur een juridisch onderwerp te maken in het recht van de EU en haar lidstaten. De vele vragen die dit oproept, zullen worden bestudeerd vanuit een juridisch, economisch en geo-wetenschappelijk perspectief.
