Op 22 november vinden in Nederland de Tweede Kamer verkiezingen plaats. 26 partijen stellen zich verkiesbaar en willen met zo veel mogelijk zetels de Tweede Kamer in. Stop Ecocide heeft alle 26 partijprogramma’s grondig onderzocht om te kijken in hoeverre de partijen zich inzetten voor de bescherming van de natuur en het strafbaar stellen van ecocide. 

Maar liefst 8 partijen hebben het woord ‘ecocide’ in hun verkiezingsprogramma opgenomen, waarvan 7 hebben aangegeven ecocide strafbaar te willen maken. Deze partijen zetten we graag in het zonnetje. Hieronder zetten we kort op een rij wat hierover precies in de partijprogramma's staat.

Partij voor de Dieren wil ecocide strafbaar stellen als internationaal misdrijf en komt met initiatiefvoorstel strafbaarstelling ecocide in Nederland  

De Partij voor de Dieren pleit in haar verkiezingsprogramma zowel voor de toevoeging van ecocide als misdaad aan het Nederlandse Wetboek van Strafrecht als voor de toevoeging van ecocide aan het internationale strafrecht: “het welbewust grootschalig beschadigen van ecosystemen, ofwel ecocide, wordt strafbaar. We voegen ecocide als misdaad toe aan het Wetboek van Strafrecht. Het Internationaal Strafhof krijgt de mogelijkheid om bedrijven en landen voor ecocide te vervolgen.” In juli van dit jaar publiceerde de Partij voor de Dieren het wetsvoorstel waarmee ecocide in het Wetboek van Strafrecht wordt opgenomen en daarmee strafbaar wordt gesteld. Dit wetsvoorstel wordt binnenkort aan de Raad van State voorgelegd, waarnaar er debat en stemming in de Tweede en Eerste Kamer volgen. De afgelopen acht jaar heeft de Partij voor de Dieren zes moties ingediend bij de Tweede Kamer omtrent ‘ecocide’. Tevens pleit de Partij voor de Dieren voor de opname van rechten voor de natuur in de grondwet. 

GroenLinks/PvdA wil ecocide strafbaar stellen als internationaal misdrijf en in het Nederlandse strafrecht  

GroenLinks/PvdA zegt in haar verkiezingsprogramma ecocide in het nationale en internationale strafrecht te erkennen. In hun woorden: “ook erkennen we ecocide in het nationale en internationale strafrecht.” Daaraan voegt GroenLinks/PvdA toe dat ze “internationaal willen investeren in de formalisering van landrechten van inheemse en lokale bevolking en bevorderen bosbeheer door deze gemeenschappen als invulling van klimaat- en biodiversiteitsdoelen." Naast deze landrechten, wil GroenLinks/PvdA ook rechten geven aan de natuur, beginnende met rechtspersoonlijkheden aan specifieke ecosystemen, zoals de Waddenzee. GroenLinks/PvdA heeft in het verleden moties gesteund omtrent het onderwerp ‘ecocide’.  

Volt wil ecocide strafbaar stellen in het nationale en het internationale strafrecht

Ook Volt pleit in haar verkiezingsprogramma voor het strafbaar stellen van ecocide in zowel het internationale strafrecht als het nationale strafrecht. Daarnaast wil Volt rechten voor de natuur erkennen: “we stellen ecocide strafbaar (het op grote schaal vernietigen van de natuur) en geven een juridische status aan rivieren en de natuur, zoals 25 andere landen al vóór ons deden. Veel bedrijven in verschillende landen lozen nu schadelijke stoffen in dezelfde rivieren. Wederom loopt Nederland voorop, maar heeft als doel dit Europees uit te rollen.” Volt wil dus dat er een wettelijke status en bescherming komt voor unieke en cruciale natuurgebieden, zoals de Waddenzee. 

ChristenUnie pleit voor het strafbaar stellen van ecocide als internationaal misdrijf 

ChristenUnie heeft in hun programma aangegeven ecocide als internationaal misdrijf strafbaar te willen stellen.  Dit wordt aangegeven met de volgende woorden: “bestrijd ecocide. Ecocide (het ernstig beschadigen of vernietigen van een ecosysteem in zodanige mate dat het vreedzaam gebruik van dit gebied door de inwoners ernstig verminderd is of zal worden) wordt opgenomen in het internationaal strafrecht, door het als vijfde pijler toe te voegen aan het Statuut van Rome.”  

BIJ1 wil bedrijven aanpakken die klimaatschade aanrichten en ecocide strafbaar stellen  

BIJ1 richt zich in haar verkiezingsprogramma specifiek op het verantwoordelijk stellen van bedrijven die (milieu)schade aanrichten. In dat kader wil ook BIJ1 ecocide strafbaar stellen: “bedrijven die verantwoordelijk zijn voor het aanrichten van klimaatschade en humanitaire rampen, worden verantwoordelijk gehouden voor misdaden tegen mens en natuur. Ecocide wordt strafbaar en er komt een reclameverbod voor de fossiele industrie en vliegmaatschappijen.” Ook pleit BIJ1 voor rechten voor de natuur: “Belangrijke ecosystemen, natuurgebieden en wilde dieren moeten rechten krijgen om bescherming, behoud (en eventueel herstel) te waarborgen. De Waddenzee moet als eerste als zelfstandige rechtspersoonlijkheid aangemerkt worden.” 

Splinter noemt het strafbaar stellen van ecocide  

De partij Splinter benoemt in haar partijprogramma het strafbaar stellen van ecocide kort maar krachtig: “Ecocide, het (grootschalig) beschadigen of vernietigen van natuur en ecosystemen wordt strafbaar.” Splinter wil ook “juridische rechten verlenen aan unieke natuurgebieden of kwetsbare mariene ecosystemen, waardoor zij de status verwerven van rechtspersoon.” In hun verkiezingsprogramma staat dat “we door unieke natuurgebieden en ecosystemen rechten te geven, de gezondheid van mensen en het behoud van een leefbare aarde voor toekomstige generaties veel beter kunnen garanderen”. 

De Groenen willen ecocide als vijfde internationale misdaad  

De Groenen geven in hun verkiezingsprogramma aan blij te zijn met het Internationaal strafhof. Daarnaast geven ze aan dat ze willen dat de rechtsmacht van het Internationaal strafhof wordt “uitgebreid met strafbaarstelling van ecocide”.  

LEF wil verantwoordelijkheid voor ecocide  

LEF strijdt voor natuurbehoud en ecologisch herstel. In dat kader noemt de partij het woord ‘ecocide’: “we eisen verantwoordelijkheid voor ecocide, stimuleren natuureducatie en schone rivieren”. LEF pleit ook voor rechten voor de natuur.  

D66 en SP benoemen ‘ecocide’ niet in hun verkiezingsprogramma’s 

Beide partijen hebben echter in het verleden wel moties mede ingediend en/of meegestemd. Wel pleit D66 voor het geven van een stem aan de natuur. In hun verkiezingsprogramma staat dat ze dat willen doen door “rechten voor de natuur de erkennen. Concreet doen we dit door specifieke natuurgebieden, zoals de Waddenzee en de Deltawateren, rechtspersoonlijkheid te geven, onder andere naar het Spaans model. Door gebieden rechten te geven, krijgen ze via vertegenwoordigers de mogelijkheden om schade te verhalen voor herstel, wordt het procesbelang gegarandeerd en worden ze een gelijke actor in beslissingen. Met die erkenning wordt duidelijk gezegd dat de natuur geen voorwerp is en bescherming verdient.”