Binnen vijf jaar moet ecocide strafbaar zijn

Ernstige schade aan natuur, wijdverspreid of langdurig, dat is de juridische definitie van ecocide. De beweging die het kapotmaken van het ecosysteem strafbaar wil stellen groeit snel.

Tekst: Onno Havermans

Katy Olivia van Tergouw blijft optimistisch. Binnen vijf jaar is ecocide een misdaad, voorspelt ze. Mensen die verantwoordelijk zijn voor ernstige natuurschade kunnen dan de gevangenis in draaien. “Niet dat het ons doel is mensen achter de tralies te krijgen. We willen de vernietiging van ecosystemen voorkomen.”

De bio-industrie is ecocide, redeneert de directeur van Stop Ecocide Nederland, de nummer drie van de Duurzame 100. Want de schade is ernstig en langdurig. Dat zijn twee van de drie kenmerken die een team internationale juristen vorig jaar vastlegde in de juridische definitie van ecocide. Wijdverspreid is het derde kenmerk. De verantwoordelijken zijn niet de boeren, maar bestuurders, politici en multinationals, zegt Van Tergouw. “Het systeem dwingt. Veel bedrijven zijn bijna gedwongen te vervuilen. Maar we hebben dit systeem ooit gemaakt, dus we kunnen het ook veranderen, met z’n allen.”

Aan de hand van de juridische definitie hoopt Van Tergouw op een snelle wijziging van het Statuut van Rome, dat de basis vormt van het Internationaal Strafhof in Den Haag. Een amendement op het Statuut kan ecocide als vijfde misdaad strafbaar stellen, net als genocide, misdaden tegen de menselijkheid, oorlogsmisdaden en agressie als voorbode van oorlog.

In dertig landen actief

Zover zijn veel van de 123 lidstaten echter nog niet. “Het amendement moet serieus een kans maken, en dat duurt nog even. De beweging moet nog steeds van onderop komen. Het afgelopen jaar hebben we opnieuw campagne gevoerd en gelobbyd bij parlementsleden. In oktober hebben we een manifest gepresenteerd in Den Haag. Stop Ecocide is inmiddels al in dertig landen actief, met veel vrijwilligers.”

De Europese Unie zou eind dit jaar met een doorbraak kunnen komen, bij herziening van de richtlijn milieucriminaliteit. “Daarin wordt ecocide nu niet genoemd als strafbaar feit, maar we hopen dat het Europees Parlement voor een aanpassing zorgt. Het heeft immers al zes keer opgeroepen om ecocide als misdrijf te erkennen. Wij vragen daarom iedereen ons standpunt te ondertekenen op onze website www.stopecocide.nl om Europarlementariërs te overtuigen deze kans te grijpen en in Europa grootschalige natuurschade te verbieden. Als de Europese Unie ecocide strafbaar stelt, doen in één keer 27 landen mee, dat is echt enorm.”

In België riep het parlement op om ecocide internationaal en nationaal strafbaar te maken, de minister van justitie werkt aan een wetvoorstel. “Dat willen wij ook in Nederland. De Partij voor de Dieren werkt aan een initiatiefwet en deze herfst bespreekt de Tweede Kamer een initiatiefnota van PvdD-Kamerlid Lammert van Raan.”

Jury-oordeel

Jury-lid Elif Algu: “De naam is briljant bedacht omdat het precies zegt wat er aan de hand is met ons ecosysteem. Het is een misdaad hoe ermee wordt omgegaan. En het is urgentie: de aarde, ons huis, heeft bescherming nodig.”

Lees het live artikel HIER.