Milieucommissie stemt voor de opname van “ecocide” in de herziene Europese Richtlijn Milieucriminaliteit

Meer dan 200 organisaties gaven hun steun aan een oproep om "ecocide" als misdrijf op te nemen in het voorstel tot herziening van de Europese Richtlijn 2008/99 inzake de bescherming van het milieu door middel van het strafrecht. De Commissie Milieubeheer, Volksgezondheid en Voedselveiligheid van het Europees Parlement (Milieucommissie) stemde nu ook voor de opname van ecocide in het voorstel.

Deze oproep, ingediend bij de Europese instellingen door Stichting Stop Ecocide Foundation, is zojuist ook door de Milieucommissie van het Europees Parlement aanvaard. De Milieucommissie stemde om een afzonderlijk artikel in de richtlijn op te nemen dat ecocide strafbaar stelt als "ernstige en omvangrijke of langdurige schade aan het milieu". Als dit in de herziene richtlijn wordt opgenomen door de Europese Raad, kunnen de lidstaten de ergste gevallen van milieuschade vervolgen. Momenteel is dit soort schade in geen enkele lidstaat als ernstig misdrijf aangemerkt.

Het Economisch en Sociaal Comité van de EU ondersteunde dit standpunt al eerder.

Jojo Mehta, voorzitter van de Stichting Stop Ecocide Foundation zegt: “De Milieucommissie bracht een stem uit voor de toekomst van de mensheid en onze kostbare planeet. Ecocide is een belangrijke oorzaak van de klimaat- en ecologische crisis. Wanneer we roekeloos het leven op aarde vernietigen, brengen we alles in gevaar: onze levens, onze kinderen, de toekomst van al het leven op de planeet. Landen in de frontlinie van de klimaat- en ecologische crisis beseffen dit maar al te goed. De herziening van de richtlijn inzake milieucriminaliteit biedt een uitgelezen kans: de erkenning van ecocide als misdrijf zou een ‘wettelijke begrenzing’ vastleggen. Hierdoor wordt het milieu beschermd en scheppen we tegelijkertijd voorwaarden voor positieve verandering. Het juiste juridische kader zal positieve verandering, technologische innovatie, creativiteit en financiële middelen in de juiste richting leiden.”

Mehta benadrukt het belang van de juridische definitie van ecocide zoals die vorig jaar werd voorgesteld door een onafhankelijk expertisepanel, bijeengeroepen door Stichting Stop Ecocide Foundation.

"De definitie waarover de panelleden het eens werden, blijkt in de praktijk een leidraad voor regeringen die de strafbaarstelling van ecocide overwegen, zowel op internationaal, regionaal als nationaal niveau. Samen met de honderden organisaties die onze oproep hebben onderschreven, dringen wij erop aan dat

deze definitie opgenomen wordt in de Europese richtlijn inzake milieucriminaliteit. Dat zou getuigen van solidariteit, moreel leiderschap en praktische juridische actie in de wereldwijde crisis waarmee wij allen worden geconfronteerd."

De steun voor ecocidewetgeving, die massale beschadiging en vernietiging van ecosystemen strafbaar stelt, wordt steeds breder gedragen. Politieke discussie vindt plaats in verschillende eilandstaten (Vanuatu, Samoa, Antigua & Barbuda, de Maldiven) en Europese staten (Frankrijk, België, Finland, Spanje, Luxemburg, Nederland, Denemarken). Prominente personen als de paus, Greta Thunberg en de secretaris-generaal van de VN, António Guterres, spraken zich uit als voorstander. België en Finland waren de eerste Europese landen die belangstelling toonden voor het strafbaar stellen van ecocide bij het Internationaal Strafhof. Het Europees Parlement sprak inmiddels bij verschillende gelegenheden haar principiële steun uit.

Parlementslid Marie Toussaint, die van de erkenning van ecocide door de EU haar missie heeft gemaakt, is verheugd:

"Dit is de eerste stap van veelbelovende onderhandelingen in het Europees Parlement. Vandaag heeft de Milieucommissie gevraagd om het misdrijf ecocide in de Europese richtlijn inzake milieucriminaliteit te erkennen. De Milieucommissie verwijst hiervoor naar de internationale definitie zoals voorgesteld door het expertisepanel bijeengeroepen door Stichting Stop Ecocide Foundation: "ecocide" betekent onrechtmatige of moedwillige handelingen met de wetenschap dat er een aanzienlijke kans bestaat dat ernstige alsmede omvangrijke dan wel langdurige schade aan het milieu wordt toegebracht door deze handelingen".

De besprekingen zullen nu worden voortgezet in andere bevoegde commissies, waaronder de Commissie Juridische Zaken. De stemming van vandaag toont in alvast aan dat in het Europees Parlement een politieke meerderheid bestaat voor de erkenning van ecocide.

De EU moet ambitieuzer zijn in haar strijd tegen milieucriminaliteit. Dit houdt ook in dat er een einde moet komen aan ecocides die onze gemeenschappelijke Aarde vernietigen. De herziening van de richtlijn milieucriminaliteit biedt ons een kans die we niet mogen laten liggen."

Patrizia Heidegger, Director for Global Policies and Sustainablility, European Environmental Bureau, zei:

"Milieucriminaliteit is wereldwijd de op twee na grootste misdaadcategorie, ongelooflijk lucratief en ze ondermijnt onze milieudoelstellingen. Het plegen van milieudelicten in de EU loont: opsporing door de politie is immers zeldzaam, effectieve vervolging nog zeldzamer, en gerechtelijke straffen zijn noch doeltreffend noch afschrikwekkend. Dat moet veranderen. De erkenning van ecocide in de richtlijn milieucriminaliteit zou het mogelijk maken om de meest gruwelijke en gevaarlijke schendingen van ons milieu aan te pakken. De wetgevers moeten de herziening van de richtlijn aangrijpen om de nationale politie- en vervolgingsdiensten meer bevoegdheden te geven. Wij vragen om een uitgebreide lijst van misdrijven, strenge sancties, meer middelen en de gegarandeerde bescherming van milieuactivisten die misdrijven aangeven."

Op de foto: Europarlementariër Anja Hazekamp (PvdD).