El Mar Menor: eerste natuurgebied in Europa met eigen rechten

Op 22 september 2022 nam het Spaanse parlement met overweldigende meerderheid een wet aan die het bestaansrecht erkent en het recht op herstel van het natuurlijke evenwicht van El Mar Menor, een zoutwaterlagune in het Zuid-Spaanse Murcia.   

Dat El Mar Menor rechtspersoonlijkheid krijgt is een mijlpaal. Het is niet alleen een grote overwinning voor milieuactivisten, maar ook een nieuw juridisch concept in het Europees recht, een precedent waarop zeker meer zaken zullen volgen. De grootste zoutwaterlagune van het continent gaat al tientallen jaren gebukt onder voortdurende ecocide, waardoor het leven in de lagune is ingestort. Geen van de bestaande nationale of internationale beschermingsmaatregelen konden de tragedie stoppen. In heel Spanje werden meer dan 650.000 handtekeningen verzameld voor een burgerinitiatief (ILP), terwijl er ‘maar’ 500.000 handtekeningen vereist waren.  

In de woorden van een van de architecten van het burgerinitiatief, advocaat Eduardo Salazar: "De definitieve goedkeuring van het ILP van El Mar Menor is een stap voorwaarts in de erkenning van de rechten van niet-menselijke wezens, in dit geval een ecosysteem vol leven. Deze reactie van burgers op ecocide waardoor baanbrekende Europese wetgeving werd ontwikkeld, kan een voorbeeld vormen voor andere lidstaten. De burgers die hiervoor gestreden hebben, zullen zorgen voor de daadwerkelijke bescherming". 

In de wereld zijn er steeds meer ecosystemen die rechtspersoonlijkheid kregen, van de Atrato-rivier in Colombia tot de Whanganui-rivier en de Taranaki-berg in Aotearoa-Nieuw-Zeeland of de Magpie-rivier in Canada. 

Het verlenen van rechten is een doeltreffend instrument voor de bescherming van waardevolle ecosystemen, maar er is meer nodig: de wereldwijde vernietiging van de natuur internationaal strafbaar stellen. Rechten toekennen aan de natuur en wetgeving die de natuur beschermt zijn twee kanten van dezelfde medaille. De strafbaarstelling van ecocide op internationaal niveau is essentieel om de meest ernstige gevallen van milieuschade, die omvangrijk of langdurig is, te vermijden. Vandaag vieren we deze grote overwinning, een enorme stap in de goede richting, zowel ethisch als juridisch, die navolging verdient.  

Lees hier het opiniestuk over deze laatste ontwikkeling voor El Mar Menor van Hendrik Schoukens.