Prestigieus rechtsinstituut publiceert EU-Modelwet over ecocide

Na anderhalf jaar onderzoek en schrijfwerk heeft het prestigieuze European Law Institute (ELI) zijn Report on Ecocide: Model Rules for an EU Directive and a Council Decision gepubliceerd. De modelwet is geïnspireerd door de internationale definitie van ecocide die in juni 2021 is opgesteld door het onafhankelijke expertisepanel (dat werd bijeengeroepen door de Stop Ecocide Foundation), maar heeft de definitie aangepast aan de context van de Europese Unie en aan specifieke juridische overwegingen die relevant zijn voor het EU-recht. 

Met meer dan 100 institutionele leden en meer dan 1600 individuele leden werkzaam in de juridische sector in heel Europa, werd het onafhankelijke Instituut in 2011 opgericht om “de kwaliteit van het Europese recht, in de breedste zin van het woord, te verbeteren. Het heeft tot doel onderzoek te initiëren, uit te voeren en te vergemakkelijken, aanbevelingen te doen en praktische begeleiding te bieden op het gebied van Europese juridische ontwikkeling.” 

De modelwet gebruikt de drempel van roekeloosheid (dolus eventualis ofwel voorwaardelijke opzet) als de vereiste geestesgesteldheid (mens rea) bij het plegen van ecocide. De modelwet bevat tevens bepalingen om fraude en corruptie bij de afgifte van (milieu)vergunningen aan te pakken en bevat ook het voorstel om "de bevoegdheden van de European Public Prosecutor uit te breiden tot misdrijven van ecocide die gevolgen hebben voor meer dan één lidstaat of een of meer lidstaten en een of meer derde landen." 

De publicatie van de modelwet is goed getimed, aangezien de EU op dit moment bezig is met de herziening van haar richtlijn inzake de bescherming van het milieu door middel van het strafrecht. Reeds 4 van de 5 comités die over de richtlijn hebben beraadslaagd, hebben hun steun uitgesproken voor de opname van ecocide als strafbaar feit in de richtlijn. De Commissie Juridische Zaken zal in maart  en de resulterende tekst zal in april naar het Europees Parlement gaan voor plenaire bespreking en stemming. 

Het uitbrengen van deze Europese modelwet over ecocide kan een impuls geven aan de opname van ecocide in de herziene milieucriminaliteitsrichtlijn. In het rapport spreekt ELI dan ook de hoop uit "dat dit rapport zal bijdragen aan de interinstitutionele onderhandelingen in de EU over het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en van de Raad over de bescherming van het milieu door middel van het strafrecht, en dat het ook wetgevende ontwikkelingen buiten de EU zal inspireren.” 

Het rapport schetst ook de context van de internationale ontwikkelingen rondom ecocide en de groeiende steun voor de strafbaarstelling ervan.